Bij een normale theatersportwedstrijd zijn de rechters vaak typetjes die in hun rol de wedstrijd beoordelen en de voortgang bewaken. Meestal uitgedost in toga’s en pruiken proberen ze de eventueel aanwezige negativiteit naar zich toe te trekken.
Dit alles om de spelers er beter uit te laten zien. Met het gooien van natte sponzen naar de rechter bij een tegenvallende beoordeling wordt geprobeerd om het publiek, en de spelers, het gevoel van onrecht te wreken.
Dit kan allemaal prima werken in een feestelijke setting, wat een theatersportwedstrijd ook meestal is. De acties van de rechters kunnen voor hilarische momenten zorgen, maar ook tot verbijstering en ergernis. Want rechteren is ook mensenwerk…
Bij een toernooi waar meerdere groepen tegen elkaar uitkomen en waar een uiteindelijke winnaar wordt verwacht, gaat deze manier van rechteren al snel vervelen. De vaart raakt eruit en de prestatie van de spelers raakt te ver op de achtergrond. Dat dit ook anders kan heb ik mogen ervaren op het jaarlijks Theatersport Toernooi van het Noorden, dat dit jaar in Zwolle is gehouden.
Rechteren bij een toernooi:
Op zaterdag 14 september traden 12 teams aan om in twee dagen uit te maken wie de winnaar wordt van de bokaal. De organisatie was erin geslaagd om al deze teams in een strak schema te passen, waarbij alle groepen evenveel speeltijd krijgen. Een schitterende prestatie op zich.
Een poule van 8 rechters heeft al deze voorstellingen bij gezeten en beoordeelt. Vooraf hebben de rechters een heldere en duidelijk omschreven instructie gekregen:
De rechters hebben een neutrale tot positieve insteek richting de spelers. De insteek is om de teams te doen groeien bij de voorstelling. Het motto is :
“Positiviteit is zoveel krachtiger dan negativiteit.”
Na elke uitdaging, soms ook tijdens het spel, kregen de teams positieve, opbouwende feedback. Nooit werd er achteraf gewezen op fouten, maar altijd kregen de teams te horen wat wél goed ging en waar eventuele verbeteringen te maken zijn.
De rechters stonden met elkaar in verbinding, met behulp van feedback formulieren en via Whatsapp. Zo wist iedereen van elkaar welke tips en adviezen men de teams had gegeven. En…het werkt!
De deelnemers en publiek waren overwegend positief over deze insteek bij het beoordelen. De rechters waren niet langer alleen een kop van Jut, maar hadden met hun side coaching een functionele bijdrage geleverd aan de kwaliteit van de teams. Nog in hetzelfde weekend zag ik enkele teams de adviezen daadwerkelijk toepassen waarna het spel zichtbaar in kwaliteit verbeterde.
De speelsheid bij de spelers was terug, er was geen angst voor reprimandes of kritiek. Ook het publiek vond het handelen van de rechters rechtvaardiger en zinvoller.
En niet onbelangrijk: de uitslag was terecht…gefeliciteerd Bitterzoet!
Het rechteren bij theatersport voorstellingen is al jaren een discussiepunt. En dat is ok…
Maar ik heb genoten van de teamspirit en attitude van dit rechtersteam. Bedankt allen, tot gauw.